"Ik ben meestal het eerste gezicht voor wijkbewoners die iets willen met hun wijk. Ik ga met ze in gesprek en doe een eerste toetsing. Daarnaast ga ik op eigen initiatief de wijken in om te kijken wat er speelt en leeft onder bewoners. We doen veel binnen het thema burgerparticipatie. We organiseren bijeenkomsten en gaan de wijk in met koffierondjes. Het is echt een speerpunt geworden van de gemeente."  

Wij groeien mee met de Europese en eigenlijk wereldwijde tendens om inwoners meer inspraak te geven in beleidsvoering. Ons college van B&W telt onder andere twee D66-wethouders. Bewonersparticipatie is een belangrijke speerpunt van deze partij en inmiddels bijna alle partijen in Zoetermeer.  Een aantal jaren geleden was er veel onvrede over de wijze waarop de gemeente inwoners betrok bij beleid en projecten. Hierna is dit een politiek speerpunt geworden. De (bijna) voltallige gemeenteraad heeft de Kadernota Samenspraak omarmd. Samenspraak sluit aan bij het belang dat de gemeentelijke organisatie hecht aan het toekomstgericht werken (van buiten naar binnen werken)." 

"Beleid moet van onderaf ontstaan. Dat vergt soms een lange adem."

Hoe werkt zeggenschap in de praktijk?

"Ik breng de bewoner met de ambtenaar van het betreffende beleidsterrein in contact. Die pakt het plan op en gaat de bewoners verder helpen. Dat is een heel andere manier van werken dan dat we tot enkele jaren geleden gewend waren. Wij willen meer faciliterend zijn en meer in verbinding staan met de bewoners. Beleid moet van onderaf ontstaan en niet meer van bovenaf worden opgelegd. Dat vergt soms een lange adem van beide partijen, maar onze intentie is altijd om tot een goede oplossing te komen."

Waar loop je in de praktijk tegenaan?

"Er zijn best veel knelpunten. Gemeenten werken altijd met jaarbudgetten waarbinnen geld is vrijgemaakt voor tal van projecten. Maar bewoners denken niet in termen van jaarkalenders. Die willen geld om een groenstrook voor hun huis op te knappen. Het liefst direct. Daar zit dus een spanningsveld, want gemeentegelden zijn gekaderd. We hebben geen budgetten voor ‘losse aanvragen’. Toch willen we bewoners betrokken houden en dat werkt niet door te zeggen; ‘komt u begin volgend jaar maar terug.’ Dus we gaan in gesprek. Leggen uit hoe onze processen werken en kijken gezamenlijk naar een oplossing. Soms kan er iets geschoven worden, zodat we wensen kunnen honoreren, soms ook niet. Ook informeren we over en verwijzen we door naar andere partijen, zoals fondsen."

"We organiseren groepsgesprekken en gaan met koffiekannetjes de wijk in, maar een app ontwikkelen zit niet in ons systeem."

Noem eens iets wat niet gelukt is.

"We hadden een heel mooi initiatief van een groep Zoetermeerders die in een wijkcentrum taalles wilden geven aan nieuwkomers in ons land. Een prachtig idee, maar ze wilden geen zaalhuur betalen. In het verleden hadden we heel snel gezegd: ‘zorg dat je een stichting of vereniging wordt, want dan ben je een juridische entiteit. Krijg je een bescheiden startsubsidie en zijn je kosten en verzekeringsrisico’s nagenoeg gedekt.’ Dat wilden we nu eigenlijk niet, want dat werkt vaak averechts. Het is toch veel mooier en makkelijker als je tegen een groep kan zeggen; ‘Wat een goed idee. Hier is de sleutel van het wijkcentrum en veel succes gewenst.’ Het idee is intern getoetst en uiteindelijk toch afgeketst. De risico’s voor de gemeente waren te groot en de groep wilde zich niet formaliseren. Daar is het op stukgelopen. Heel jammer."

Wat is wel gelukt?

"Dat was het verzoek van twee groepen ouderen die een plek zochten om gezamenlijk koffie te drinken. Ook hier kwam de vraag of dat in een wijkcentrum kon zonder vaste huurkosten. Dit idee hebben we na toetsing wel gehonoreerd. Deze groep mensen vormden – en vormen – een sterk sociaal netwerk en dat is belangrijk voor deze kwetsbare doelgroep. Naast de koffie-ochtenden helpen ze elkaar met klusjes en gaan ze met elkaar mee naar het ziekenhuis als dat nodig is.  Als we deze aanvraag hadden afgekeurd, had deze groep geen plek meer gehad om samen te komen. Dat had vermoedelijk geleid in een toename van het aantal Wmo-aanvragen. Nu gaan we het avontuur aan en dat is best spannend, maar burgerparticipatie draait om vertrouwen. Dat is je vertrekpunt."

Hoe ben je Youmee® op het spoor gekomen?

"Onze gemeentesecretaris was vorig jaar op de Democratic Challenge en deed mee aan een Dragons Den workshop. Van alle gepitchte ideeën sprak Youmee® haar het meeste aan. Zij vond het verfrissend om een app in te zetten voor burgerparticipatie. Wij doen binnen de gemeente heel veel met dit thema. We organiseren groepsgesprekken, gaan met koffiekannetjes de wijk in, enzovoorts. Maar een app ontwikkelen zit niet in ons systeem."

Waarvoor gaat Zoetermeer Youmee® inzetten?

"Dat is nog een interne zoektocht. Raadsvoorstellen of algemene bekendmakingen vooralsnog niet. Dat is nog een stap te ver of het ligt politiek te gevoelig. We zijn nu aan het onderzoeken of we Youmee kunnen inzetten voor twee concrete projecten in onze gemeente."

Noem ze eens.

"Voor één van onze stadsboerderijen, de Balijhoeve, zijn grote plannen. Een bewonersgroep is vorig jaar met een plan gekomen om de boerderij verschillende functies te kunnen geven waaronder een zorg en welzijn-functie. De gemeenteraad is inmiddels akkoord met de plannen. Diverse zaken rondom de plannen kunnen we bewoners voorleggen via de app van Youmee. Het tweede voorstel gaat over het Dobbe-eiland. Een gebied tussen de oude dorpskern en het nieuwere deel van onze stad. Dit wil de gemeente ontwikkelen tot een bruisend gebied met ruimte voor evenementen. Het college wil dit ontwikkelen op de nieuwe manier en heeft kunst- en cultuur stichting Terra Arts gevraagd het visiedocument te schrijven. Dat is nu klaar. Het is nu tijd om bewoners te benaderen voor de verdere invulling van het terrein. Daarvoor lijkt Youmee® ons heel geschikt."

_{Tekst: Yvonne de Haan / www.verhaal-kracht.nl}