^Fotocredit

Verbindende Communicatie kwam op mijn pad door een oproep in mijn netwerk om deel te nemen aan een mastermindgroep over Verbindende Communicatie. Ik was meteen gefascineerd. 

     

De methode Nonviolent Communication (NVC) is ontwikkeld door Marshall Rosenberg, een Amerikaans psycholoog. Rosenberg geloofde dat conflicten ontstaan door misverstanden en negatieve communicatie. Hij wilde mensen helpen om beter te communiceren door meer aandacht te besteden aan de gevoelens en behoeften van zowel zichzelf als van de ander. Zijn methode van Geweldloze Communicatie helpt ons om te zeggen wat we zelf graag willen en te horen waar het de ander om gaat. Het is een taal van mededogen, waarmee we de machtsstrijd achter ons laten en bewegen naar samenwerking en vertrouwen. Zo verloopt de communicatie ontwapenend, doeltreffend en verbindend.  

Tijdens de mastermind-bijeenkomsten oefen ik met Priscilla Spee (coaching en trainen met bewegen bij Spee Coaching), Alice Hoogenberk (coach voor transformatieve conflictoplossing) en Beatrijs van der Wiel (yogadocent at BeeCAP) om te leren werken met de methode. Want verbindend communiceren is, hoe vreemd het ook klinkt, best lastig toe te passen. Oefen daarin is dan ook heel fijn! Ik ben erachter gekomen dat er veel ingesleten patronen in mijn communicatie en primaire reacties zitten die niet helpend zijn in mijn relaties 🙈  Terwijl ik mijzelf zie als iemand die veel empathie en respect heeft voor de ander, valt er nog heel wat te leren. 

Verbindende communicatie in 4 stappen

Verbindende Communicatie is een methode die communicatie- en participatie-experts kan helpen om op een positieve en constructieve manier in gesprek te gaan, zonder oordeel of kritiek. Het doel is om een sfeer van respect en begrip te creëren, waarin iedereen zich vrij voelt om zijn of haar ideeën en behoeften te delen en samen tot een oplossing te komen.

Het proces bestaat uit 4 stappen:

1. Wat we waarnemen

   Begin met het benoemen van concrete feiten: wat gebeurt er, wat is er aan de hand? Wees hier feitelijk en geef geen oordeel. 
   
   

2. Wat we voelen

   Wat is het effect hiervan op jouw gevoel? Wat doet dit met jou? Deel dit met je gesprekspartner. 
   
   

3. Wat we nodig hebben

   Vervolgens kun je dieper ingaan op de onderliggende, oningevulde behoeften van dit gevoel. Aan welke behoeften wordt niet tegemoet gekomen? Welke behoeften heeft de ander? 
   
   

4. Wat we graag zouden willen om ons leven te verrijken

   Ten slotte ga je samen op zoek naar een verandering van de situatie, zonder daarbij eisen te stellen.

Verbindende communicatie helpt ons contact te maken met onszelf en met de ander waardoor ons natuurlijk mededogen kan stromen. Er ontstaat weer verbinding. 

Vijf aandachtspunten van verbindende communicatie

• Observeer zonder te oordelen
  Begin met neutrale waarnemingen en vermijd interpretaties of oordelen. Bijvoorbeeld: “Ik zie dat er zorgen zijn over de verkeerssituatie” in plaats van “U klaagt altijd over de verkeerssituatie.”
  
  
• Herken en benoem gevoelens
  Geef ruimte aan de emoties van jezelf en anderen. Benoem bijvoorbeeld: “Ik merk dat er frustratie is” of “Ik voel me bezorgd over dit project.” Dit helpt om de menselijke kant van het gesprek te benadrukken. 
  
  
• Onderzoek onderliggende behoeften
  Achter elk gevoel ligt een behoefte. Bijvoorbeeld: een gevoel van frustratie kan wijzen op een behoefte aan veiligheid of inspraak. Door deze behoeften te onderzoeken en benoemen, creëer je begrip en respect voor elkaar. 
  
  
• Doe duidelijke verzoeken, stel geen eisen
  Verzoek helder om wat je nodig hebt zonder dat het als een eis overkomt. Een verzoek moet ruimte laten voor de ander om te reageren, zoals: “Zou je het prettig vinden om deel te nemen aan deze discussie?” in plaats van “Je moet hierbij aanwezig zijn.”
  
  
• Luister actief en met empathie
  Luisteren met volledige aandacht en begrip zonder onderbreking is essentieel. Door actief te luisteren, laat je anderen voelen dat hun mening er toe doet en dat ze gehoord worden. Dit is belangrijk in participatieprocessen waar mensen zich vaak niet gehoord voelen. Je kunt laten zien dat je actief geluisterd hebt door het gehoorde terug te koppelen en te checken of je het goed begrepen hebt. 

Zo helpt VC bij participatieprocessen

Bij participatie is het belangrijk dat inwoners zich gehoord en gerespecteerd voelen. Verbindende communicatie kan daarbij helpen, omdat het een veilige en open sfeer creëert. Wanneer mensen de ruimte krijgen om hun zorgen en behoeften te uiten zonder oordeel, voelen ze zich eerder geneigd om bij te dragen en samen te werken.  

Dit zijn nog een paar manieren die helpend zijn:

• Organiseer bijeenkomsten waarin ruimte is voor emoties en verhalen. Start bijvoorbeeld met een ronde waarin iedereen kort zijn mening kan delen. Dit kan uiteraard ook online. In Youmee® is hiervoor een gevoelsvraag beschikbaar, die mensen de ruimte geeft te vertellen wat de situatie met hen deed/doet. 
• Gebruik taal die iedereen begrijpt en voorkom vakjargon. Door eenvoudige taal te gebruiken, voelen mensen zich meer verbonden met het proces. Een gelijkwaardig gesprek is essentieel. 
• Wees eerlijk over beperkingen en mogelijkheden. Wanneer je open bent over wat wel en niet haalbaar is, creëer je vertrouwen. 

Leestips

Verbindende communicatie kan een waardevolle aanpak zijn om participatieprocessen menselijker en effectiever te maken. Door ruimte te geven aan gevoelens en behoeften en te luisteren zonder oordeel, ontstaat een dialoog die de kloof tussen inwoners en beleidsmakers kan overbruggen. Er zijn al diverse boeken over geschreven: 

• Geweldloze communicatie - Marshall B. Rosenberg
• De empathie factor - Marie R. Miyashiro
• De kracht van verbinding - Ellie van der Est
• Geweldig Communiceren voor Jongeren - Justine Mol 
• De giraffe en de jakhals in ons - Justine Mol
• Woorden die werken op de werkplek - Ike Lasater en Julie Stiles
• Conflict of Verbinding, wat kies jij? - Ike Lasater en John Kinyon
• Geweldloze communicatie praktisch toepassen - Nathalie Achard

Praktijkverhaal

Heb je - net als ik - niet snel genoeg informatie, lees dan hieronder een praktijkverhaal. 

De woningcorporatie
Iemand uit mijn netwerk huurt al 25 jaar een werkruimte in een woonwijk. Het is een fijne plek voor haar bedrijf, waar in de strip van lage huurflats meerdere bedrijven zijn gevestigd. Opeens krijgt ze een brief van de woningcorporatie dat de huur zal worden opgezegd en dat ze een nieuwe locatie moet gaan zoeken. Ze is in de war: waarom moet uitgerekend zij daar weg, terwijl alle andere bedrijven er mogen blijven? Dit lijkt willekeur en onrechtvaardig. Ze is zowel angstig als boos. Ze neemt contact op met de woningcorporatie om hierover een gesprek aan te vragen, maar dit wordt niet gehonoreerd. Het lijkt onbespreekbaar. De moed zinkt haar bijna in de schoenen.

Ze besluit om een brief te schrijven naar de verantwoordelijke manager en steekt dit in vanuit Verbindende Communicatie. Ze beschrijft de concrete situatie die ze waarneemt en die haar welzijn beïnvloedt. Ze geeft aan hoe ze zich daardoor voelt. Daarna beschrijft ze haar behoeften en verlangens. Ook vraagt ze naar de behoeften van de woningcorporatie en of haar aannames hierbij juist zijn. Tot slot beschrijft ze de concrete actie (namelijk in gesprek komen met elkaar) waar ze naar op zoek is en die ze in een verzoek tot uitdrukking brengt.

De uitkomst? Naar aanleiding van de brief is ze uitgenodigd voor een gesprek. Inmiddels heeft ze te horen gekregen dat ze niet hoeft te verhuizen.

Wat is jouw ervaring?

Het is een beetje een lang artikel geworden, maar ik hoop dat je het waardevol vindt. En ik ben reuze benieuwd of jij ervaringen hebt met Verbindende Communicatie (of een andere methode) die helpend is bij participatie. Jouw reactie of voorbeeld is welkom

Auteur: Margriet Twisterling - Youmee®

^{👉 Wekelijks organiseer ik samen met Mark Verhijde een videocall om over ons werk te filosoferen. De insteek daarbij is altijd de relatie met participatie. Mark is werkzaam als gebiedsmanager en trainer gebiedsontwikkeling, ik ondersteun organisaties die online laagdrempelig participatie willen organiseren met Youmee®. Beiden werken we vanuit een andere invalshoek, maar met dezelfde drive; mensen betrekken bij de inrichting van hun leefomgeving en hen daarbij een belangrijke stem geven.} 

^{Onze gesprekken lopen steevast uit, en dat is niet voor niets. Met veel enthousiasme delen we onze inzichten en ervaringen met elkaar in het publieke en gemeentelijke domein. Vanuit deze passie ontstaat nu bijna als vanzelf onze community van Participatie Professionals. De dialoog en interactie binnen de groep voeden we met onze blogs.}