"Het toepassen en benutten van Deep Democracy is een diepgaand proces. Met een afgebakende groep mensen ga je onderzoeken welke meningen en opvattingen er heersen binnen deze groep. Elke mening is even belangrijk en telt mee om tot consensus te komen. Dat is in de kern wat Deep Democracy is.

Vaak worden wij ingeschakeld op het moment dat er een conflict speelt binnen een team of bedrijf. Wij bieden een veilige omgeving waarbinnen meningen mogen worden geventileerd en we deelnemers leren om vanuit een ander perspectief te kijken naar de rol die ze innemen binnen het team. Vergelijk het met de toeschouwers die naar hun eigen toneelstuk kijken. Alle rollen zijn nodig om het stuk te kunnen spelen. Hoe zorg je ervoor dat elke rol benut wordt en tot zijn recht komt? Die vraag levert vaak een boeiende discussie op en zorgt geleidelijk aan voor meer begrip voor andere meningen. Het brengt mensen dichter bij elkaar en zorgt voor betere besluiten, mits je het op een zorgvuldige manier aanpakt."

Hoe kom je tot een zorgvuldig besluit?

"Stel dat binnen een groep zeventig procent stemt voor plan A. Dan staat de keus voor A vast. Wij gaan met de overige dertig procent in gesprek en kijken wat er nodig is om ervoor te zorgen dat ze toch kunnen instemmen met plan A. Wat speelt er waardoor ze niet kunnen instemmen? Zijn er aanpassingen nodig, meer uitleg of een andere toenadering waardoor mensen zich beter gehoord of gezien voelen? De uitkomst van deze inventarisatie wordt altijd teruggelegd in de groep zodat er gezamenlijk een nieuw besluit kan worden genomen. Dat is in een notendop hoe besluitvorming plaatsvindt binnen Deep Democracy. Een zorgvuldig proces, want als je dit te snel doet kun je meningen uitsluiten. Dat genereert weer onrust, conflicten etc. waardoor je weer overnieuw moet beginnen."

"Deep Democracy brengt mensen dichter bij elkaar en zorgt voor betere besluiten, mits je het zorgvuldig aanpakt."

Waarin onderscheidt Deep Democracy zich van andere methodieken?

"Het is alles omvattend, want binnen Deep Democracy telt niet alleen de consensus- maar ook nonconsensus-realiteit. Dat zijn emoties, gevoelens, gedachten en alle andere onuitgesproken zaken die net zo goed een rol spelen in ons groepsleven. In het dagelijks leven willen we vaak aan die non-verbale aspecten voorbij gaan, maar dat werkt niet. Mensen zijn geen rationele wezens. Ook al willen wij die diepere lagen niet meenemen; ze zijn er toch. Dus je zult er mee moeten dealen. Anders kan het zorgen voor spanningen, conflicten, sabotage, ruzie en zelfs oorlog op termijn."

Wat kunnen beleidsmedewerkers met Deep Democracy?

'Wanneer je met deze methode gaat werken, merk je na verloop van tijd dat de cultuur verandert, want diversiteit wordt toegestaan. Dat proces moet je met elkaar aangaan en de in- en output ervan benutten. Dan merk je na verloop van tijd dat het steeds veiliger wordt om je mening te geven. Je gaat met elkaar een community vormen waarin diversiteit gewaardeerd wordt in plaats van dat het lastig is of dat je er om wordt veroordeeld of afgerekend."

"Niemand heeft het monopolie op de waarheid. We hebben elkaar en elkaars standpunten nodig om verder te komen."

Wat is jullie rol binnen Youmee®?

"Met gemeenten die starten met Youmee® gaan we aan de slag. We geven medewerkers in een aantal sessies een gezonde cognitieve basis mee zodat ze de theorie gaan begrijpen en toepassen, maar vooral ook ervaren. Dat is van groot belang. Youmee is veel meer dan een app. Het is een proces waarmee je bewonersparticipatie op een veel bredere schaal kunt inzetten en benutten op een manier die aansluit bij de wensen en mogelijkheden van ambtenaren en burgers."

Hoe pas je Deep Democracy toe binnen grote groepen?

"Wij gebruiken vaak een Wordcloud als vertrekpunt. Hierop kunnen bewoners hun gedachten of gevoelens over een thema kwijt via de app. Zo krijg je zicht op alles wat er speelt en leeft in een buurt. Als je dit weet, kun je een buurtbijeenkomst beleggen waar je met mensen met verschillende standpunten in gesprek gaat over een bepaald thema. Niet met de intentie om te winnen of te verliezen, maar om gezamenlijk het beste besluit te nemen voor de gemeenschap. Soms is het nodig om daarvoor constructief ruzie te maken. Dat kan een pittige discussie zijn, maar wel met respect voor alle heersende opvattingen. Dat vergt goede skills van de gespreksleider, maar daarop kunnen wij trainen. De uitkomst van de discussie leggen we altijd terug in de groep zodat de groepsleden weten welke argumenten er zijn. Zo kom je tot een gezamenlijk besluit."

Hoe breng je standpunten en meningen bij elkaar?

"Dat heeft vaak te maken met het durven loslaten van overtuigingen en het toelaten van een mate van onzekerheid of onveiligheid. En dat is lastig. Kijk maar naar de politiek. We hebben op dit moment de neiging om zoveel mogelijk onzekerheid te willen onderdrukken, maar dat kan niet. Het werkt niet. Dat is het menselijk onvermogen om met onzekerheid te dealen.

In de natuur gaat het heel anders. Elke boom groeit volgens een vast principe, maar zon, regen en wind hebben allemaal invloed op de groei. Daardoor is er geen één hetzelfde. Toch ontwikkelen alle bomen zich en hebben ze allemaal evenveel bestaansrecht. Die diversiteit zie je terug in de natuur en zou ook voor ons groepsleven moeten gelden. We zijn allemaal gelijk. Niemand heeft het monopolie op de waarheid. We hebben elkaar en elkaars standpunten nodig om verder te komen."

_{Tekst: Yvonne de Haan / www.verhaal-kracht.nl}