Online deliberatie en live deliberatie (face-to-face) zijn twee verschillende benaderingen om mensen te betrekken bij discussies en besluitvormingsprocessen. Elk heeft zijn voordelen en beperkingen, en de keuze tussen beide hangt af van verschillende factoren. 

Live deliberatie (face-to-face)

Er zijn absoluut vele voordelen om te kiezen voor een persoonlijk gesprek. We noemen hier de belangrijkste:

Non-verbale communicatie
We weten allemaal dat er naast het gesproken woord een heleboel signalen worden uitgezonden met lichaamstaal. In live deliberatie kunnen je elkaars non-verbale signalen zoals lichaamstaal en intonatie zien, wat extra context en betekenis aan discussie kan toevoegen.

Onmiddellijke interactie
Een persoonlijk gesprek staat ​​realtime reacties en spontane betrokkenheid toe, wat een dieper gevoel van verbinding en band kan bevorderen tussen de deelnemers onderling.

Gestructureerde facilitatie
Live sessies kunnen profiteren van gespreksleiders die de discussie kunnen beheren, zorgen voor een gelijke deelname en de groep kunnen leiden naar productieve resultaten.

Fysieke aanwezigheid
Fysiek aanwezig zijn in dezelfde ruimte kan een gevoel van gedeelde ervaring en betrokkenheid creëren bij deelnemers.

Tastbare impact
In sommige gevallen kan live deliberatie meer tastbare en onmiddellijke invloed hebben op lokale of gemeenschapskwesties, vooral in situaties waar persoonlijke interacties aanzienlijke culturele of sociale waarde hebben.

Online deliberatie 

Online zijn er twee soorten van deliberatie mogelijk: de live online sessie en de asynchrone dialoog. Een live online sessie is bijvoorbeeld een overleg in Teams of Zoom, waarbij de deelnemers gelijktijdig aanwezig zijn en elkaar op het beeldscherm kunnen zien. Dit komt in de buurt van live deliberatie, waarbij de hierboven bovengenoemde factoren wel behoorlijk minder van invloed zijn.

Hieronder vergelijken we de live bijeenkomst, waar iedereen op hetzelfde tijdstip bij elkaar is, met Youmee®, waar je niet tegelijkertijd aanwezig bent en anoniem deelneemt aan de dialoog. Wat is de toegevoegde waarde van asynchrone online deliberatie?

Toegankelijkheid
We hebben allemaal ons eigen leven, waarbij de een 'smorgens naar school gaat, de andere gaat sporten en de volgende start met werken. Om agenda's op elkaar af te stemmen is al lastig met een klein groepje vrienden, laat staan met diverse groepen in de samenleving. Online deliberatie maakt deelname mogelijk van mensen die geografisch verspreid kunnen zijn, waardoor een meer diverse en inclusieve groep deelnemers mogelijk is. Mensen uit verschillende regio's, achtergronden en tijdzones kunnen deelnemen aan de dialoog op een moment dat het hen schikt. Hierdoor kunnen veel meer mensen deelnemen en hun stem laten horen. Internetgebruik van Nederlanders is zeer hoog. In 2018 (alweer 5 jaar geleden!) maakte al 96,5% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder gebruik van internet. 86% hiervan is dagelijks online. [Bron CBS] Hierdoor biedt online deliberatie ongekende kansen ten opzichte van live bijeenkomsten. 

Gemak:
Youmee® is laagdrempelig toegankelijk en gemakkelijk in gebruik. Deelnemers kunnen meedoen aan de dialoog in hun eigen tijd, op het moment dat het hen zelf schikt. Hierdoor wordt het ook voor mensen met drukke schema's gemakkelijker om betrokken te raken en hun stem te laten horen. 

Anonimiteit:
Youmee® biedt deelname aan de dialoog op basis van anonimiteit. Hierdoor worden meer open en eerlijke bijdragen van deelnemers aangemoedigt en kunnen ook mensen meedoen die zich ongemakkelijk voelen om te spreken in het openbaar.

Lagere kosten:
Online deliberatie is kosteneffectief in vergelijking met live deliberatie, waarbij fysieke ruimtes moeten worden gehuurd, versnaperingen verstrekt en soms ook reiskosten moeten worden afgedekt. En vergeet de personele kosten niet van de gespreksleiders en facilitators! 

Archivering en dossiervorming:
De digitale dialogen worden gearchiveerd en zijn te allen tijde beschikbaar, wat zorgt voor een transparant verslag van het deliberatieproces. Dit kan bijdragen aan de verantwoordingsplicht zoals deze in de nieuwe Omgevingswet is vastgelegd en dienen als referentie voor toekomstige beslissingen. Ook draagt dit bij aan het herstel van het vertrouwen in een transparant bestuur. Bij Youmee® kunnen vraagstukken niet worden weggegooid, omdat wij van mening zijn dat de inhoud niet alleen van de organisatie, maar ook van de deelnemers is. 

Technologie-ondersteunde hulpmiddelen:
Online platforms kunnen verschillende tools bevatten om het deliberatieproces te verbeteren. Denk hierbij aan stemmechanismen of het delen van informatie, bestanden, links en interactie. Youmee® is naast een onderzoeksinstrument ook een communicatiemiddel voor de organisatie. Het is eenvoudig om de groep deelnemers feedback te geven, extra informatie te delen of plannen na verloopt van tijd met elkaar te evalueren. Je start de dialoog gewoon weer op en alle deelnemers krijgen hiervan een pushbericht (app) of e-mail (online account). Dat scheelt heel wat in je marketingbudget!

Verbindende elementen:
Deelnemers in Youmee® zien elkaars bijdragen direct. Hierdoor wordt jouw dagelijkse bubbel doorbroken en ontstaan er nieuwe inzichten. Misschien kom je zelfs op nieuwe ideeën. In elk geval hoef je niet van mening te veranderen en biedt dit rust. Jouw mening mag er gewoon zijn en is gewenst, ook als deze afwijkt van wat de meerderheid vindt. Er kan ook meer begrip ontstaan voor elkaars mening door de toelichtingen die mensen kunnen geven, waardoor er minder verharding is en minder gedoe ontstaat.

Groter Bereik:
Online platforms kunnen een veel breder publiek bereiken. Denk aan groepen zoals jongeren, mensen met een beperking of mensen die meer vertrouwd zijn met digitale communicatie dan met persoonlijke interacties. 

Verschillen van mening overbruggen

Zowel in een live bijeenkomst als een online dialoog kan er sprake zijn van grote verschillen van mening. In een live bijeenkomst kan het voor deelnemers spannend zijn om een afwijkend geluid te laten horen. Zeker als de stemming in de zaal de andere kant op gaat. De emoties kunnen hoog oplopen, waardoor mensen afhaken. Zeker in een live setting vraagt het overbruggen van meningsverschillen een zeer sterke gespreksbegeleider. 

_{Protest in Pesse. Niet iedereen spreekt gemakkelijk in het openbaar, zeker niet als je een afwijkende mening hebt in de groep. [Beeld: Hoogeveense Courant]}

Hoe zit dit dan online?

Een groot voordeel is dat we in Youmee® niet bezig zijn met consent of consensus. Mensen hoeven niet van mening te veranderen en mogen het gewoon met elkaar oneens zijn. Dit geeft rust en haalt al veel spanning weg. Ook is het niet mogelijk om in Youmee® met elkaar in discussie te gaan. Hierdoor krijgen 'reaguurders' geen kans om de dialoog te kapen, waardoor de kans dat mensen afhaken afneemt. Tot slot biedt Youmee® als enige platform in Nederland de optie om mensen een gevoelsvraag voor te leggen. Hiemee geef je ruimte aan emoties die er toch al zijn en kan de druk een beetje van de ketel. 

Het overbruggen van meningen pak je online aan met de Youmee® Methode. Door deze procesgestuurde methode te hanteren kun je rustig de belangrijkste thema's destilleren waar je aandacht aan wilt (en moet) besteden. Je geeft de groep feedback en laat hen zien welke vraagstukken moeten worden opgelost. Hierdoor ervaren mensen dat hun mening niet onder het kleed wordt geveegd en krijgen zij een rol bij de vervolgstappen. Er ontstaat een gelijkwaardige dialoog, waarin er gezamenlijk wordt gewerkt aan mogelijke oplossingen.

Het is zeker niet altijd mogelijk om de verschillen te overbruggen. De Youmee® Methode is geen gouden pilletje waarmee alle weerstand in de wereld als vanzelf oplost. Wel kun je werken aan meer begrip voor elkaars standpunten en met elkaar de beste oplossing van dat moment bepalen. Door deze besluiten terug te geven aan de deelnemers in de vorm van heldere feedback, sluit je de dialoog voor dat moment goed af. Over de werking van de Youmee® Methode zullen we in een volgend blog meer schrijven.

Conclusie

Zoals je ziet hebben online deliberatie en live deliberatie elk hun unieke sterke- en zwakke punten. De keuze tussen beide moet afhangen van de specifieke doelen, context en voorkeuren van het deliberatieve proces. Bij Youmee® zeggen wij vaak: kies niet en werk hybride, dan geef je iedereen de kans om deel te nemen op een voor hem of haar zo prettig mogelijke manier. 

Online deliberatie is een goed idee wanneer inclusiviteit, gemak en toegankelijkheid belangrijke overwegingen zijn. Het maakt een bredere en meer diverse groep deelnemers mogelijk en is een kosteneffectieve manier om mensen bij zinvolle discussies en besluitvorming te betrekken, vooral wanneer geografische afstanden of het matchen van agenda's de obstakels vormen voor live deliberatie of als de groepsgrootte een issue is.

Het is echter essentieel om online deliberatieprocessen zorgvuldig te ontwerpen, om ervoor te zorgen dat ze betekenisvolle betrokkenheid bevorderen en mogelijke uitdagingen zoals meningsverschillen of het verlies van non-verbale communicatiesignalen kunnen overwinnen. De Youmee® Methode biedt hierbij een perfect handvat.